رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شیراز: بهترین کمک مردم به متکدیان کمک نکردن به آنهاست ، به گزارش جلال الدین عرفانی خبرنگار شهر مردم ، همین چند وقت قبل بود که شهردار شیراز و چندی بعد رئیس شورای شهر شیراز در دو مراسم جداگانه اعلام کردند که هر کس امروز در هر جای شیراز بایستد در فاصله یک کیلومتری آن حداقل یک پروژه عمرانی شهرداری در حال اجراست. اما در کنار این نکته مثبت و این کار ارزنده امروز اگر شما در هر نقطه از شیراز بایستید یک فرد آسیب دیده اجتماعی در چند قدمی شما حضور دارد.

شیراز سالهاست به بهشت آسیب‌دیدگان اجتماعی تبدیل شده از کودکان کار، اتباع غیر مجاز، معتادان متاهل گرفته تا زباله‌گردها و متکدیان، امروز شما در هر نقطه شیراز از مرکز شهر گرفته تا شرقی‌ترین با غربی‌ترین نقطه در چند قدمی شما یک متکدی دستش به سوی شما دراز است و آنقدر تعدادشان زیاد شده که دیگر شهروندان را کلافه کرده اند و به یک معضل بزرگ اجتماعی تبدیل شده‌اند. متکدیانی که البته بسیاری از آنها همان معتادان متجاهر، کودکان، اتباع بیگانه و کارتن خوابها و غیره هستند. امروز در سر هر تقاطع شیراز تا چراغ قرمز می‌ شود تعداد زیادی از همین افراد از سر و کول ماشینها بالا می روند و جلو عابرین پیاده را می‌گیرند. چند نفرشان دستمال و یک آب‌پاش در دست دارند. برخی هم یک قوطی فلزی که دود از آن بلند می‌شود و حتی برخی با دستگاه پوز به سراغتان می‌آیند تا دغدغه پول خورد هم نداشته باشید. اما این تمام ماجرا نیست. در طول این سالها گدایان شهر هم شکل و شمایلشان عوض شده است. گاه در هیبت یک فرد آراسته که کیف پولش را فراموش کرده،گاه در لباس فردی در راه مانده و گاهی حتی در قامت یک فرد معلول از کار افتاده یا قطع عضو صوری و یا گدایانی نسخه به دست در اطراف بیمارستانها و مراکز پزشکی.

البته در این میان، اکثریت آنها را نیز معتادان متجاهر تشکیل می‌دهند که دیگر حتی بسیاری از آنها ترسی از دیده شدن و حتی مصرف مواد در ملا عام  ندارند و البته دیگر تنها محدود به چند محله خاص هم نیستند و در همه جای شهر حضور دارند. اما در کنار معتادان و کودکان‌کار در نقش متکدی، یک طیف حرفه ای نیز وجود دارند که سالهاست دیگر گدایی برای آنها به یک شغل نان و آب دار بدل شده است، کسانی که گاه درآمد یک روز از محل تکدی‌گری آنها به اندازه حقوق یک ماه یک کارگر و شاید بیشتر است. برخی از آنها حتی برای خود باندها یا تیم گدایی تشکیل داده و هر منطقه از شیراز در قرق یکی از این باندهاست. اما علت حضور این لشکر گدایان در شیراز چیست؟ و چرا  این افراد شیراز را برای این کار برگزیده و به اینجا مهاجرت می‌کنند؟ شاید یکی از مهمترین دلایل حضور این افراد در شیراز مهمان‌نوازی و محبت مردم شیراز است. مهربانی‌ای که سالهاست از آن سو استفاده می‌شود. در این میان شاید مهمترین ضرر این نیازمندنمایان غیر واقعی این باشد که آنها نه تنها احساس و عواطف مردم مهمان‌نواز شیراز را به بازی گرفتند. بلکه این فریبکاری موجب از دست رفتن اعتماد مردم شده تا اگر روزی یک نیازمند واقعی هم به آنها مراجعه کند کمکی نکنند.

بر این اساس به نظر می‌رسد تنها راه رفع این معضل فراگیر، عدم کمک به این افراد باشد. موضوعی که رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شیراز هم در گفت وگو با شهر مردم به آن اشاره کرد و گفت: در راستای ساماندهی متکدیان بسترسازی لازم صورت گرفته و آیین نامه تدوین شده و وظایف و مسئولیتهای هر نهاد مشخص شده که  شهرداری شیراز و مدیریت شهری تا کنون به سهم خود و عمل به وظایف خود به درستی عمل کردند اما جا دارد سایر دستگاهها نیز بیشتر در این زمینه همکاری کنند.

مسعود زارعی ادامه داد: البته این موضوع کاری دایمی نیاز است که باید در طول سال ادامه یابد، اما مشکل اینجاست که امروز ما این افراد را جمع‌آوری و ساماندهی می‌کنیم اما بعد باز همین افراد می‌گردند و البته تعداد دیگری هم به آنها افزوده می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از کودکان کار را اتباع خارجی و به ویژه افاغنه تشکیل می‌دهند، گفت: یکی از مشکلات نگهداری این افراد است که با توجه به تبعات آن باید مراقب باشیم به خوبی نگهداری شوند، تا بیمار نشوند و یا مشکل دیگری برایشان پیش نیاید. در این موضوع شهرداری کار می‌کند و این افراد را جمع‌آوری می‌کند و موضوع این نیست که نشود آنها را در زمان کوتاهی جمع‌آوری کرد بلکه مشکل نگهداری و مشکلات بعدی و حفظ سلامتشان است.

عضو شورای شهر شیراز گفت: کار در این زمینه تعطیل نیست و در کنار مرکز ماده ۱۶ نگهداری معتادان متجاهر در بلوار مدرس هم یک مرکز برای نگهداری متکدیان و سایرآسیب‌دیدگان  اجتماعی در حال فعالیت است که در صورت تکرار تکدی گری این افراد به مراجع قضایی ارجاع می‌شوند تا به جرم آنها، رسیدگی شود.

زارعی، تصریح کرد: شهرداری در زمینه ساماندهی این افراد، دائم در حال کار است اما باید سایر دستگاهها نیز به کمک ما بیایند و گاه شاید هم مدتی از تعداد آنها، کاسته میشود اما باز بعد از مدتی، تعدادشان افزایش میابد.

وی، در پاسخ به این سوال که چرا در شهرهایی مانند تبریز، اصفهان و برخی دیگر شهرها یا کمتر و یا اصلا شاهد حضور این تعداد آسیب دیده اجتماعی، معتاد متجاهر و متکدی نیستیم؛ گفت: علت این است که مردم آن شهرها، گدا پرور نیستند و به کسی که کاری انجام نمیدهد، پولی نمیدهند، اما مردم شیراز، به دلیل مهمان نوازی، رافت و مهربانی که دارند به این افراد کمک میکنند که این درست نیست و شهروندان شیرازی باید بدانند بهترین کمک به متکدیان، کمک نکردن به آنهاست و اگر میخواهند کمکی هم بکنند، بهتر است به این شیوه نباشد تا کمک آنها، به دست نیازمندان واقعی برسد و باید در این زمینه، یک فرهنگسازی صورت گیرد، البته مشکل دیگری که به ویژه در این سالها باعث تشدید این موضوع شده، مشکلات اقتصادی مردم است که با رفع مشکلات اقتصادی، این معضلات هم تا حدود زیادی کاهش میابد.

☆تکدی گری جرم است

رییس اداره آسیب دیدگان اجتماعی معاونت محیط زیست و خدمات شهری شهرداری شیراز هم در این رابطه به خبرنگار ما، گفت: قالب متکدیانی را که امروز در شیراز هستند، معتادان متجاهر تشکیل میدهند، که وظیفه جمع آوری آنها، با نیروی انتظامی است که با توجه به تداخل وظایف، شهرداری در این زمینه، با پلیس همکاری و کمک میکند. علی پولادیان، افزود: بر حسب قانون، تکدی گری جرم است و برای بار اول و دوم به تذکر و تعهد، ختم میشود اما در صورت تکرار، فرد جهت اجرای قانون، به دستگاه قضایی ارجاع میشود.  وی، با اشاره به اینکه بسیاری از متکدیان را کودکان کار، تشکیل میدهند، گفت: امروز بر طبق آمار، بیش از ۹۰ درصد کودکان کار در شهر را اتباع بیگانه، تشکیل میدند که ۹۵ درصد آنها نیز جز افاغنه و مابقی را اتباع کشورهایی مثل پاکستان، تشکیل میدهند و تعداد بسیار کمی هم ایرانی هستند.

پولادیان، با اشاره به رواج تکدی گری پنهان در کودکان، گفت: یک نوع تکدی گری که ما با آن روبرو هستیم و بسیاری از کودکان در این زمینه، فعالیت دارند، تکدی گری پنهان است مانند کودکانی که سر چهارراه، شیشه ماشینها را تمیز کرده، گل میفروشند و یا اسپند دود میکنند که متولی نگهداری این کودکان، بهزیستی است که هم اکنون کودکانی که جمع آوری میشوند به دو مرکز موج مهر و شهر راز، منتقل میشوند.

رییس اداره آسیب دیدگان اجتماعی معاونت محیط زیست و خدمات شهری شهرداری شیراز، تصریح کرد: بهزیستی نیز یک دوره ۲۱ روزه، برای نگهداری آنها دارد که این دوره، بسته به وضعیت کودک، مثل داشتن والدین نامناسب یا نداشتن والدین که حتی گاه تا یکسال هم تمدید میشود.

وی، با اشاره به اینکه اکثریت متکدیان را معتادان متجاهر، تشکیل میدهند، افزود: این معتادان باید جمع آوری شده و به مرکز ماده ۱۶ دولتی و در صورت تکمیل ظرفیت به مراکز ماده ۱۵ نگهداری معتادان در بخش خصوصی منتقل شوند ،در این راستا، با توجه به تکمیل ظرفیت این مراکز، زمانی که آنها اعلام کنند که ظرفیت دارند، پلیس با کمک شهرداری، این افراد را به تعداد ظرفیت خالی اعلام شده، جمع آوری و تحویل مرکز میدهند.

پولادیان، در خصوص علت انتخاب شیراز از جانب این افراد را با اشاره به اینکه برخی از آنها شیرازی و یا بومی فارس هستند، گفت: در مرکزیت و دسترس بودن شیراز به ویژه برای استانهای جنوبی، مهمان نوازی و محبت مردم شیراز و آب و هوای مطلوب، مهمترین دلایلی است که این افراد به سمت شیراز، جذب شوند و در کنار آن، وجود حرمهای مطهر و اینکه بسیاری از مردم، برای نذر خود در آنجا حضور یافته و از روی محبت به این افراد کمک میکنند، از جمله جذابیتهای شهر شیراز برای حضور این افراد در شیراز است.

وی، اضافه کرد: در همین راستا، با الگوبرداری از مشهد، طرح شوق زندگی در آینده نزدیک در شیراز، اجرا میشود که در همین راستا، یک مجتمع در حال اجراست که ۸۰ درصد، پیشرفت دارد و این برنامه، با محوریت دادگستری اجرا میشود.

پولادیان، گفت: در این طرح، افرادی که دارای آسیب های اجتماعی هستند شناسایی و به فراخور مشکلات، به آنها کمک میشود، مثلا اگر کسی مشکل تحصیل دارد، یا مشکل مالی و سایر موارد، تا حد امکان به او کمک میشود تا بعدها به آسیب اجتماعی، تبدیل نشود.

وی، با اشاره به برخی از انواع جدید تکدی گری از جمله نوشتن شرح حال و شماره حساب و چسباندن آن بر روی برخی عابر بانکها، به عنوان یک شیوه جدید، گفت: اما در کنار معتادان و کودکان کار، متکدی حرفه ای نیز داریم که نه تنها نیازمند نیستند بلکه پولدار هم هستند و حتی دارای تیم، باند و دسته گدایان هستند که شهروندان، باید بدانند کمک به این افراد، کمک به یک فرد نیازمند نیست.

رییس اداره آسیب دیدگان اجتماعی معاونت محیط زیست و خدمات شهری شهرداری شیراز، با اشاره به حضور تعدادی از متکدیان خارجی نیز گفت: ما حتی حدود ۲و نیم سال قبل در موردی دو زن اهل ازمیر ترکیه را دستگیر کردیم که در تقاطع مقر صاحب الزمان، گدایی میکردند و آن زمان، آنها اظهار میکردند که درآمد هر ساعت گدایی آنها، ۲۵۰هزار تومان است که به کشورشان بازگردانده شدند.

وی، افزود: با توجه به این موضوع، یکی از نیازهای اساسی ما، اطلاع رسانی به شهروندان در خصوص ماهیت این افراد است که به جز فعالیتهای سازمان فرهنگی و اجتماعی، اداره آسیب دیدگان اجتماعی معاونت محیط زیست و خدمات شهری شهرداری شیراز نیز امسال یک میلیارد تومان، برای فرهنگسازی در این حوزه، کنار گذاشته است.

البته قصد داشتیم با رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی فارس و معاون خدمات شهری شهرداری شیراز هم در این زمینه، گفت و گویی داشته باشیم که موفق به ارتباط نشدیم.