بنای حکومتی که ساختش ۲۵ سال زمان برد/ دلیل جالب نامگذاری شهرستان تالش، کاخ زمستانی نصرت‌اله خان، معروف به سردار امجد از مهم‌ترین بناهای حکومتی گیلان در شهر تالش (هشتپر) به‌شمار می‌رود.

به گزارش شهر مردم، کاخ زمستانی نصرت‌اله خان، معروف به سردار امجد، از بزرگترين بناهای آجري غرب گيلان به شمار می‌رود که در دوره قاجار، مركز ارگ حكومتي منطقه خمسه طوالش شامل شهرهاي آستارا، تالش، رضوانشهر، ماسال شاندرمن و فومن و شفت، همچنین از مهم‌ترین بناهای حکومتی در منطقه هشتپر  بوده است.

داستان احداث این ساختمان توسط سردار امجد که از اواسط دوره ناصرالدین شاه قاجار تا انقلاب مشروطه، حاکم کرگان‌رود تالش بود به قدرت‌نمایی و تدارک مکانی مناسب برای پذیرایی از بزرگان و درباریان قاجار باز می‌گردد که بر این اساس وی تصمیم به ساخت این بنا می‌گیرد. ساختمانی که احداث و تکمیل آن ۲۵ سال زمان می‌برد. جالب است بدانید که سنگ‌های به‌کاررفته در آن از ارتفاعات ییلاقی تالش به این مکان آورده شده‌ است.

کاخ سردار امجد دارای پلانی مستطیل شکل و ابعادی برابر با ۱۵ در ۲۶ متر بوده که به صورت سه طبقه ساخته شده است. جهت ساختمان آن غربی شرقی است و با نمای بیرونی آبی رنگ و به همراه طاق نماها و درگاه های هلالی توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند.

نمای اصلی عمارت سردار امجد بر اساس سونداژ های حفر شده در نمای بیرونی بنا، به صورت آجری و نمای فعلی بنا که به صورت کاشی‌های آبی جلوه‌نمایی می‌کند، از جمله الحاقاتی به شمار می روند که حدود ۵۰ سال قبل روی این بنا کار شده اند. طبقه اول آن، دو درب ورودی بزرگ در شمال و جنوب دارد، درب وردی اصلی آن در سمت جنوب است با چند پله کوتاه به محوطه متصل می شود.

در طبقه دوم سه پنجره بزرگ به صورت قرینه در چهار جهت تکرار شده است و طاق این پنجره ها به صورت هلالی هستند. طبقه سوم دارای چهار کلاه فرنگی با پنجره های بادگیر است. سقف بنا مانند دیگر بنا های شمال کشور به صورت شیروانی با شیب است تا از جمع شدن آن باران بر روی آن جلوگیری کند. عمده مصالحی که در ساخت این استفاده شده، آجر و هچنین سنگ است. سنگ هایی که در ساخت بنا به کار برده اند از ارتفاعات تالش آورده شده اند.

این بنا «اطاق‌سرا» نامیده می‌شد که اکنون در ضلع غربی میدان اصلی شهر تالش واقع شده و با نمای بیرونی آبی رنگ و به همراه طاق نماها و درگاه‌های هلالی، توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند. ساختمان مذکور در جریان شورش‌های محلی مردم تالش در دوره انقلاب مشروطه به آتش کشیده می‌شود و به مدت ۶۰ سال به‌صورت متروکه باقی می‌ماند تا اینکه در اوایل دهه ۱۳۵۰ خورشیدی مورد بازسازی قرار گرفت و هم‌اکنون در اختیار بسیج سپاه پاسداران قرار دارد.

در بیرون این کاخ هشت در بزرگ وجود داشته و از آنجایی که در زبان تالشی درب را «بًر» می‌گویند، منطقه را «هشتبر» نام نهادند که به مرور زمان و بر اثر تکرار به هشتپر معروف شد و تغییر نام پیدا کرد و در سال‌های اخیر این نام نیز عوض شد و آن را «تالش» نامیدند. ولی مردمان بومی و منطقه همچنان این شهر را هشتپر می‌نامند.

گفتنی است؛ شهرستان تالش یا توالش که شهرستان تاريخي و گردشگرپذير تالش با ۲۰۰ هزار نفر جمعيت در بخش هاي مركزي، اسالم، حويق و كرگانرود در ۱۱۰ كيلومتري غرب مركز استان گيلان قرار دارد، با توجه به نوع آب و هوا و آثار تاریخی که دارد، می‌تواند مقصد بسیار عالی برای سفر های بهاره و تابستانه باشد.