کام شیرین اقتصاد فارس با ۵۸۷ پهنه تولیدی عسل ، زنبورداری در استان فارس با توجه به تنوع گیاهی بالا در مناطق کوهستانی و دشت‌ها رواج بسیاری دارد؛ در حال حاضر کار سرشماری زنبورستان‌ها در ۳۷ شهرستان فارس و ۵۸۷ پهنه تولیدی با مشارکت بیش از ۵۴۰ نفر از کارشناسان ستادی، شهرستانی و مدیران پهنه عملیاتی شده است. به گزارش خبرنگار شهر مردم ، پرورش زنبورعسل از جمله مشاغل سنتی به شمار می‌رود که به دنبال ایجاد آن با سرمایه اندک و تنها با فراهم‌سازی زمین موردنظر می‌توان رونق کسب و کارهای محلی را رقم زد.

جایگاه ایران در تولید عسل

زنبورداری در ایران نیز با توجه به تنوع گیاهی بالا در مناطق کوهستانی و دشت‌های کشور رواج بسیاری دارد.بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ میلادی صنعت زنبورداری و تولید عسل در جهان ۳۵.۸درصد رُشد داشته است.

بیشترین رُشد در کشورهای آسیایی رقم خورده که بر اساس آمار فائو هند، ایران، چین و ترکیه بیشترین ظرفیت در تولید عسل جهان را دارند. در واقع کشور ایران در تولیدات عسل جهانی رتبه سوم را به خود اختصاص داده و با توجه به تنوع مناسب گیاهی ظرفیت خوبی دارد به گونه‌ای که تا امروز بیش از ۵۰ نوع عسل در کشور تولید شده است.

سال ۱۴۰۱، حدود هزار و ۷۰۰ تُن عسل از ایران صادر شد؛ این در حالیست که هم‌اکنون حدود ۹۶هزار و ۳۲۷ زنبورستان در کشور وجود دارد که سالانه ۱۳۶ هزار تُن عسل تولید می‌کنند.

میزان مصرف سرانه کشور و ارزش بازار داخل عسل

میزان مصرف سرانه کشور ۱.۶ کیلوگرم و ارزش بازار داخل عسل سال ۱۴۰۱، ۱۹۸ هزار میلیارد ریال بود که دولت در تلاش است با بهره‌گیری از صنایع تبدیلی و تکمیلی این مبلغ را افزایش دهد. مجری طرح توسعه زنبوداری کشور نیز ۳۰اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ اعلام کرد: پیش بینی می‌شود امسال تولید عسل در کشور چهار درصد رشد داشته و این عدد در سایر محصولات وابسته ۱۵درصد باشد. در حال حاضر آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، کرمانشاه، اصفهان، مازندران و گیلان به عنوان استان‌های تولیدکننده عسل محسوب می‌شوند.

آمادگی فارس برای اجرای طرح سرشماری از زنبورستان‌ها

فارس نیز از استان‌های پُرظرفیت در این حوزه به شمار می‌رود. معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی فارس اخیراً از آمادگی این سازمان برای اجرای طرح سرشماری از زنبورستان‌ها خبر داده و اعلام کرده که این طرح همزمان با سراسر کشور از پانزدهم تا ۲۷ مهر ماه در تمامی شهرستان‌های فارس اجرا می‌شود.

عبدالمجید رنجبر با تأکید بر اینکه در مدت مذکور هرگونه جابجایی زنبورستان‌ها و حمل و نقل کندوهای زنبور عسل ممنوع است، گفت: زنبورداران به منظور اعزام کارشناسان به محل استقرار و ثبت آمار کندوهای فعال باید نسبت به ارائه درخواست مکتوب به مراکز جهاد کشاورزی پیش از شروع طرح اقدام کنند.

وی اضافه کرد: تمامی واحدهای زنبورداری شامل کندوهای مدرن یا سنتی، بومی یا غیر بومی و دارای پروانه فعالیت یا فاقد پروانه باید نسبت به ارائه درخواست سرشماری و ثبت آمار کندوهای فعال اقدام کنند.

رنجبر یادآور شد: مبنا و پیش شرط ارائه هرگونه خدمات و شناسایی فعالین این صنعت، ثبت آمار زنبورستان‌ها در محدوده‌های جغرافیایی مشخص است.

۵۸۷ پهنه تولیدی با مشارکت بیش از ۵۴۰ نفر

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی فارس ادامه داد: کار سرشماری زنبورستان‌ها در ۳۷ شهرستان فارس و ۵۸۷ پهنه تولیدی با مشارکت بیش از ۵۴۰ نفر از کارشناسان ستادی، شهرستانی و مدیران پهنه عملیاتی می شود.

وی گفت: آمارگیری از زنبورستان‌ها با هدف دستیابی به اطلاعات مورد نیاز از راندمان تولید کلنی‌ها و برآورد دقیق تعداد و نوع کندوهای زنبور عسل انجام می‌شود. رنجبر با بیان اینکه مدت زمان آمارگیری غیر قابل تمدید است، افزود: برنامه‌ریزی درست و اجرای بدون خطا منوط به جمع‌آوری داده‌های درست و دقیق است؛ امروز رصد تولید در حوزه‌های مختلف کشاورزی و استخراج آمار دقیق پاشنه آشیل این بخش به شمار می‌آید.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی فارس با اشاره به اینکه دسترسی به آمار صحیح شرایط مناسبی برای توسعه صنعت زنبورداری و ایجاد اشتغال در این بخش را فراهم می‌آورد، گفت: در این سرشماری داده‌های متنوعی اعم از تعداد و نوع کلنی‌ها، ظرفیت و آمار تولید محصولات زنبور عسل شامل تولید عسل، ژل رویال، بره موم، گرده گل، موم و زهر جمع‌آوری می‌شود.

به گفته رنجبر؛ اطلاعات دیگری از جمله تعداد بهره‌برداران و اطلاعات مربوط به آنان نظیر سن، جنسیت، سطح سواد و موقعیت مکانی استقرار زنبورستان نیز اخذ و ثبت می‌شود تا به طور کامل در سامانه جامع پهنه‌بندی و مدیریت داده‌های کشاورزی ثبت شود.

سهم بیش از ۱۱ درصدی فارس در تولید عسل کشور

او اضافه کرد: استان فارس با بیش از هفت درصد تعداد زنبورستان ها در این شاخص در رتبه سوم کشور بوده است. معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی فارس افزود: بر اساس اطلاعات استخراجی از سرشماری سال گذشته بیش از ۱۱ میلیون و ۵۳۴ هزار کلنی زنبور عسل در کشور وجود داشته که استان فارس با دارا بودن بیش از ۱۰ درصد تمامی کلنی‌های کشور به این لحاظ نیز در رتبه سوم قرار دارد. رنجبر افزود: استان فارس سهم بیش از ۱۱ درصدی در تولید عسل کشور را داراست و در جایگاه سوم قرار دارد.

۱۵۰ هزار نفر اشتغال‌زایی مستقیم

صنعت زنبور کشور با ۱۱ هزار و ۵۳۴ کُلنی ۱۵۰ هزار نفر اشتغال‌زایی مستقیم داشته است؛ بدون شک آموزش و آشنایی زنبورداران فارس نیز با شیوه‌های نوین تولید محصولات همراه با تنوع‌بخشی به تولیدات زنبور عسل و خروج صنعت زنبورداری از تک‌محصولی نقش عمده‌ای در اقتصادی کردن و توسعه فضای کسب‌وکار در این استان ایجاد خواهد کرد.