جلال الدین عرفانی-شهر مردم
چند هفته قبل بود که از لنگرود، خبر رسید که آتش سوزی در یکی از کمپ های ترک اعتیاد این شهر شمالی، جان ۳۶ نفر از ساکنان این کمپ را گرفته و تعدادی را هم راهی بیمارستان کرده است، با انتشار این خبر، نگاه ها به سمت مراکز خصوصی نگهداری و ترک اعتیاد کشیده شد، کمپ هایی که این اولین مورد تخلف و آخرین مورد از این دست حوادث و حاشیه های آنها نبوده و صد البته، استان فارس و شهر شیراز نیز از حاشیه های این کمپ ها، کم ندیده است و هر از گاهی، خبر تخلف یکی از این کمپ ها یا پلمپ آنها به گوش می رسد، از ضرب و شتم و رفتار نادرست با افرادی که برای ترک اعتیاد به این مکانها پناه می برند تا عدم رعایت استانداردهای نگهداری از آنها. موضوعی که خبرنگار ما در گفت و گو با سرپرست شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان فارس، مطرح کرد و وی در این زمینه گفت: از ابتدای سال جاری تا پایان مهر ماه، ۵۸۰۰ معتاد متجاهر، بی خانمان و کارتن خواب، از سطح شهر شیراز جمع آوری و با دستور قضایی به مراکز ماده ۱۶ و تبصره ۲ ماده ۱۶ تحویل شده اند.
ارسطو ترکمان منش، در خصوص فعالیت مراکز خصوصی نگهداری و ترک اعتیاد هم تصریح کرد: در حال حاضر، ۷۱ مرکز ترک اعتیاد اقامتی کوتاه مدت با مجوز سازمان بهزیستی، توسط بخش خصوصی در فارس اداره می شود که ۳۴ مرکز در شیراز و ۳۷ مرکز دیگر در سایر شهرستان ها، فعالیت دارند.
وی، در خصوص نحوه نظارت و کنترل فعالیت این مراکز نیز گفت: این مراکز، با نظارت مستمر بهزیستی در حال فعالیت هستند که در صورت نیاز به نظارت بیشتر، با همکاری کمیته نظارت، تیم های نظارتی شامل بازرسانی از دستگاههای مرتبط در امور درمان نیز در این حوزه تشکیل می شود تا بر نحوه فعالیت بخش خصوصی و اجرای استانداردها بر اساس دستورالعمل های بهزیستی در این کمپ ها، نظارت داشته باشند و در صورت نیاز کشور، پس از موافقت اصولی، در هر زمانی پروانه فعالیت این گروههای بازرسی و نظارت، می تواند صادر شود.
ترکمان منش، اضافه کرد: در راستای رعایت قوانین، در صورت مشاهده تخلف، ابتدا دو بار به مرکز متخلف تذکر داده می شود و سپس در صورت عدم تمکین از قانون، پس از بررسی موارد تخلف در کمیته درمان، مرکز متخلف پلمپ می شود.
وی ادامه داد: از جمله تخلفات این مراکز، میتوان به مواردی، مانند ضرب و شتم، عدم رعایت استاندارد مواد غذایی و برخورد نامناسب با خانوادهای مددجویان اشاره کرد که در برخی موارد نیز مورد پیگرد قضایی قرار گرفته و احکامی صادر شده است.
سرپرست شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان فارس، گفت: در طول ۱۰ سال گذشته، ۷۰ کمپ غیر مجاز و غیر تخصصی ترک اعتیاد در استان، شناسایی و پلمپ شده اند که برخی آنها، در خانه های مسکونی در دل شهر ایجاد شده بودند که از این تعداد، دو مورد آن در سال جاری، پلمپ شد و نظارت مستمر بر عملکرد این مراکز انجام می شود.
وی، تصریح کرد: یکی از پروتکل های ما در این مراکز، تجهیز آنها به دوربین های مداربسته است که تصاویر تعدادی از این دوربین ها به ویژه در شهرستانها، به صورت آنلاین و برخط در مرکز و از طریق بهزیستی، رصد می شود.
ترکمان منش، اضافه کرد: از دیگر اقدامات ما در این زمینه، برگزاری مستمر کلاس های آموزشی با موضوع بررسی چالش ها و آسیب های مراکز ترک اعتیاد است که یکی از مواردی که در آن مطرح می شود، موضوع رعایت موارد ایمنی، جهت پیشگیری از حوادث احتمالی است که از مسئولین مراکز و کارشناسان حاضر، درخواست می شود که این موارد را حتما در مراکز رعایت کنند تا شاهد اتفاقاتی مانند لنگرود نباشیم.
وی، در خصوص کمبود ظرفیت کمپ های ماده ۱۶ نیز گفت: در حال حاضر، کمپ ماده ۱۶ دهکده سلامی با ظرفیت اسمی ۷۰۰ نفر و کمپ زرقان با ظرفیت ۵۰۰ نفر فعالیت دارند و سومین مرکز ماده ۱۶ نیز با ظرفیت هزار نفر با تامین فضا از طرف پلیس و با اعتبار ستاد مبارزه با مواد مخدر، بنام مرکز شهید کشاورز مرودشت در آینده نزدیک به بهره برداری می رسد که با فعالیت این مرکز، تعداد مراکز ما به ۲۲۰۰ مرکز، افزایش میابد تا با این کار، از انتقال بیماران به مراکز تبصره ۲ ماده ۱۶ جلوگیری شود.
ترکمان منش، گفت: مدت نگهداری این معتادان در کمپ ها، ۶ ماه است و در آنجا، امکاناتی برای آموزش فنی و حرفه ای در نظر گرفته شده است تا پس از رهایی، حرفه ای را نیز آموزش دیده باشند.
وی افزود: علاوه بر این، یکی از برنامه های ما در آینده، با کمک شورا و شهرداری شیراز، این است که چند سوله جدید در کنار مرکز ماده ۱۶ سلامی، ایجاد شود که با این کار، ظرفیت این مرکز، بیش از ۱۵۰۰ نفر افزایش میابد.
وی، در خصوص علت اینکه ظرفیت مراکز ترک، ۲۲۰۰ نفر، اما آمار جمع آوری ۵۵۰۰ نفر است، گفت: ما ۶ و گاه تا ۸ ماه، آنها را در این مراکز نگه میداریم اما گاهی برخی از آنها، به محض خروج، باز هم به دامان اعتیاد بازگشته و برای بار چندم به مرکز بازگردانده می شود، این در حالی است که تاکنون از میان این افراد، بیش از ۵۰۰ نفر معتادان غیر استانی و غیر شیرازی و مربوط به دیگر شهرستان ها را شناسایی کردیم.
سرپرست شورای هماهنگی با مبارزه مواد مخدر استان فارس، در خصوص آغاز فصل سرما و احتمال به خطر افتادن جان برخی از افراد بی خانمان هم گفت: در این رابطه، با شهرداری مکاتبه کردیم که ۲ گرمخانه، فعال شود و در کنار آن، ۵ مرکز سرپناه نیز داریم و تا جایی که امکان دارد، مراکز ما، آماده نگهداری این افراد به ویژه در فصل سرما هستند.