فاطمه مقدم – خبرنگار شهر مردم، با گذشت بیش از شصت روز از آغاز مدیریت بهزاد مریدی در اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، اکنون زمان مناسبی است تا اولین تصویر از سبک و شیوهٔ مدیریتی او در این حوزه را ارائه داد. مریدی که پیش‌تر به‌عنوان مدیری فرهنگی در استان شناخته می‌شد، در مدت حضور خود در سمت مدیرکلی میراث فرهنگی فارس از فضای رسانه‌ای تا حد زیادی دوری کرده و همین موضوع سبب شده رویکردهایش برای مدیریت میراث و گردشگری در استان پرظرفیت و البته با ریسک و پیچیدگی خاص در مدیریت تا حدی ناشناخته باشد. آنچه از اطراف شنیده می‌شد، نشان می‌داد که مریدی در تلاش است تیمی از افراد متخصص و آشنا با گردشگری را کنار خود بچیند تا بتواند خلأهای دانشی، میدانی و اطلاعاتی خود را در این حوزه جبران کند. به‌هرحال مدیرکل جدید میراث، به گفتهٔ خود، تمرکز را بر طراحی ساختار مدیریتی قبل از ورود به فضای رسانه‌ای گذاشته است؛ ساختاری که بناست شاخص‌های دقیق برای سنجش عملکرد او در کسوت مدیرکلی تعریف کند و مدیریت‌اش در این سمت، هر زمان که به طول بیانجامد، نتایج قابل اندازه‌گیری داشته باشد؛ نتایجی که در واقعیت موجود در حوزه‌های تحت مدیریتش از میزان سرمایه‌گذاری، افزایش شب‌مانی در اقامتگاه‌ها و فروش صنایع دستی دیده شود. یعنی حرکت از مدیریت صرفاً کیفی به سمت مدیریت کمّی و نتیجه‌محور که شاید کمتر انتظار می‌رفت با چنین صراحت و قاطعیتی از او شنیده شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس در گفت‌وگو با «شهر مردم» دربارهٔ اولویت‌های خود برای توسعهٔ پایدار گردشگری در استان، با تأکید بر اینکه اسناد توسعهٔ هفتم و سند توسعهٔ گردشگری دو سند بالادستی تعیین‌کنندهٔ مسیر توسعهٔ گردشگری فارس هستند، گفت: معتقدم نگاه پژوهشی می‌تواند به تدوین راهبردهای اجرایی مؤثر منجر شود.

بهزاد مریدی در ادامه با اشاره به اینکه رسالت حوزهٔ گردشگری رسالتی صنعتی است، افزود: نه قصد دارم صرفاً رویدادمحور یا صرفاً ساختارمحور عمل کنم، بلکه اصرار دارم شاخص‌های کیفی در سه حوزهٔ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به شاخص‌های کمّی تبدیل شود. به همین دلیل در نظر دارم مدیریت اجرایی من، در هر مدتی که در این سمت باشم، به چهار پرسش کلیدی پاسخ دهد.

وی توضیح داد: نخست اینکه میزان سرمایه‌گذاری در دورهٔ مدیریت من تا چه اندازه افزایش خواهد یافت و تا چه حد توانسته‌ایم سرمایه‌گذاران را تشویق کنیم که سرمایهٔ خود را در فارس نگه دارند یا وارد استان کنند؛ موضوعی که کاملاً بر اساس شاخص‌های کمّی سنجیده خواهد شد.

مریدی پرسش دوم را به میزان پُرشدن اقامتگاه‌های رسمی استان اختصاص داد که این مورد نیز بر اساس معیارهای کمّی سنجیده خواهد شد. سومین پرسش بر میزان فروش صنایع دستی متمرکز است و چهارمین پرسش به بررسی میزان اقدام در حفظ، نگهداری و مرمت آثار با استفاده از فناوری‌های نوین اختصاص دارد.

وی تأکید کرد که این چهار پرسش، معیار اصلی او در انتخاب معاونان بوده و در جلسات شورای معاونین نیز به‌طور مداوم محور گفت‌وگو قرار داشته است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس تأکید کرد: اداره‌کل باید در برگزاری رویدادهای استان پاسخگو باشد و مشخص کند این برنامه‌ها چه آورده‌ای برای استان داشته و نتایج اقتصادی آن‌ها چیست.

مریدی معتقد است اگر در کنار برگزاری رویدادهای شناخته‌شده‌ای مانند بزرگداشت حافظ و سعدی نتوانیم تأثیر کمّی این برنامه‌ها بر گردشگری را بسنجیم، لازم است در شیوهٔ اجرای آن‌ها بازنگری کنیم.

وی در ادامه و در پاسخ به این سؤال که در ۶۰ روز اول مدیریت او بر میراث فارس چه گام‌های اجرایی برای پاسخ به این پرسش‌ها برداشته شده، گفت: برای پاسخگویی عملی به این پرسش‌ها جلساتی با سرمایه‌گذاران برگزار کرده‌ایم و از آن‌ها خواسته‌ایم بسته‌های سرمایه‌گذاری پیشنهادی خود را ارائه دهند. تاکنون توانسته‌ایم ۱۸ بستهٔ سرمایه‌گذاری با تمام جزئیات آماده کنیم تا در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد و برنامه داریم این بسته‌ها را در سال اول کاری به بیش از یک‌صد بستهٔ متنوع افزایش دهیم.

مریدی در ادامه افزود: البته مسئله فقط ایجاد بسته‌ها نیست؛ ما قصد داریم مشوق‌هایی برای ورود سرمایه‌گذاران به استان فراهم کنیم و تسهیلاتی در نظر بگیریم که صادقانه باید بگویم تاکنون در این زمینه هنوز گامی اجرایی برداشته نشده است.

*منتقد برگزاری رویدادهای فرهنگی بدون بازده گردشگری هستم

وی در ادامه گفت: اگر رویکرد من صرفاً رویدادمحور باشد اما به تأثیر این رویدادها بر رونق زیرساخت‌های گردشگری استان توجه نکنم، چنین برنامه‌ای هیچ نفعی برای استان نخواهد داشت. اگر برگزاری این رویدادها منجر به پُرشدن تخت‌های اقامتی، افزایش مشتریان رستوران‌ها، رونق ترانزیت و سایر بخش‌های مرتبط با گردشگری نشود، هیچ تأثیری بر توسعهٔ واقعی گردشگری استان نخواهد داشت.

مریدی در ادامه توضیح داد: اگر فقط رویداد برگزار کنیم و هزینه‌های اقامت، حمل‌ونقل و خدمات گردشگری را با تخفیف‌های زیاد یا بودجهٔ دولتی بپردازیم، حتی حضور مهمانان برجستهٔ فرهنگی هم فایده‌ای برای گردشگری استان نخواهد داشت. هدف از برگزاری رویدادها باید هم‌زمان با توسعهٔ فرهنگی و گردشگری باشد و منافع واقعی استان را افزایش دهد؛ مانند پُرشدن اقامتگاه‌ها، رونق کار رستوران‌ها و سایر زیرساخت‌ها. یا حتی این ایده که تخت‌جمشید و حافظیه به جایگاه برگزاری برنامه‌های فرهنگی و موسیقایی تبدیل شود، اما اگر همین رویدادها با همهٔ جذابیت به چرخیدن چرخ گردشگری استان نینجامد، انجام آن ثمری برای استان نخواهد داشت. به‌عنوان مثال، رویدادی که با هزینهٔ دولتی سه شب برگزار می‌شود، می‌تواند با همکاری دفاتر گردشگری به مدت ۱۰ شب ادامه یابد و علاوه بر افزایش شب‌مانی، به توسعهٔ زیرساخت‌های گردشگری نیز کمک کند. تنها در این صورت است که می‌توان گفت رویکرد من رویدادمحور است؛ رویدادی که منجر به نتایج ملموس و توسعه‌ای در گردشگری شود. وگرنه برگزاری رویدادی که چنین منافعی برای بخش گردشگری نداشته باشد، اصلاً در حیطهٔ وظایف اداره‌کل میراث فرهنگی نیست.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه در حوزهٔ صنایع دستی نیز همان رویکرد نتیجه‌محور را دنبال می‌کنیم، افزود: ما در نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنیم و نمایشگاه برگزار می‌کنیم، اما تمرکز اصلی بر میزان قراردادها و تفاهم‌نامه‌های فروش صنایع دستی استان است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس در خصوص حفاظت از آثار میراثی نیز بر استفاده از فناوری‌های نوین در مرمت و نگهداری آثار تاریخی تأکید کرد و گفت: تمرکز ما بر ایجاد یک سامانهٔ مانیتورینگ مرکزی و نظارت بر آثار میراثی با هوش مصنوعی است. هرچند ایجاد این زیرساخت‌ها مستلزم هزینهٔ اولیه است، اما در نهایت به کاهش هزینه‌های حفاظت منجر خواهد شد و با توجه به گستردگی آثار میراثی در استان فارس، ایجاد این مانیتورینگ مرکزی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.

وی در ادامه قول داد که تا عید نوروز امسال، مانیتورینگ مرکزی برای برخی از آثار میراثی اجرا شود.

مریدی در پاسخ به این سؤال که آیا قصد برگزاری چهاردهمین نمایشگاه گردشگری پارس را دارد، گفت: برگزاری این نمایشگاه نیز باید به این پرسش پاسخ دهد که آوردهٔ آن برای استان، با وجود هزینه‌های گزافی که دارد، چیست؟

وی توضیح داد: در معاونت گردشگری، برآورد هزینه‌ها و سنجش میزان آورده‌های نمایشگاه پارس در حال انجام است. با این حال، با توجه به اینکه نمایشگاه گردشگری تهران نیز در زمان نزدیکی به نمایشگاه شیراز برگزار می‌شود و بخش‌های خصوصی گردشگری استان می‌توانند در آن حضور داشته باشند، باید جلسه‌ای با بخش خصوصی برگزار کنیم تا مشخص شود برگزاری این نمایشگاه برای استان مفید است یا خیر. در صورت مثبت بودن ارزیابی و مفید بودن برای بخش خصوصی، نمایشگاه برگزار خواهد شد.