روز مادر، زمانی برای قدردانی و آغوش‌های بی‌قید و شرط بود؛ اما امسال در سایه‌ی گرانی‌ها و تنگنای اقتصادی، این روز آرام و صمیمی رنگ و نور سابقش را کم‌تر داشت.در روزهایی نه چندان دور ، خانه‌های ایرانی از صدای تبریک‌ها و دیدارهایی که روزگاری با شاخه‌گل و یک لبخند آغاز می‌شد، امسال محدودتر بود. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد بسیاری از فرزندان، به‌دلیل فشار اقتصادی، هزینه‌ی بالای هدیه، یا حتی گرفتاری‌های کاری، فرصت دیدار چند دقیقه‌ای با مادر را از دست داده‌اند.

وقتی تورم و استرس مالی بر زندگی خانوادگی سایه می‌افکند، اولویت‌ها ناخواسته تغییر می‌کنند. با وجود عشق قلبیِ همیشگی نسبت به مادر، بسیاری از ما، حتی در سالی که روز مادر در ۲۰ آذر ۱۴۰۴ برگزار شد، نتوانستیم آن حس صمیمی را مانند گذشته ابراز کنیم. گل بالاتر رفت، شیرینی گران شد، و بسیاری ترجیح دادند پیام تبریک را جایگزین دیدار حضوری کنند.

به گزارش پایگاه خبری میل سخن ، مشغله‌های کاری، اضافه‌کاری‌ها و فشار معیشت، زمان خانوادگی را بلعیده‌اند. تحلیل‌های اجتماعی نشان می‌دهد در شهرهای بزرگ، بیش از ۴۰ درصد افراد در روز های مناسبتی هیچ دیدار خانوادگی ثبت نکرده‌اند. مادران خود اذعان دارند عشق و احترام هست، اما ریتم زندگی چنان سریع شده که فرصتی برای «مکث و نگاه» به احساسات باقی نگذاشته است.

به گفتهٔ دکتر مینا صفاری، جامعه‌شناس خانواده،  کم‌رنگی روز مادر را نباید نشانهٔ فروکش عاطفه دانست بلکه علامتی از افزایش فشار روان–اقتصادی است. او می‌گوید:

«وقتی معیشت در مرز بحران است، حتی احساسات مثبت به تعویق می‌افتند. خانواده‌ها نیازمند زمان امن و آرامش اقتصادی برای ابراز محبت هستند.»

اگر این روند ادامه پیدا کند، مناسبت‌هایی مثل روز مادر ممکن است به سطح نمادهای خالی از رفتار واقعی تقلیل یابند — در حالی‌که در فرهنگ ایرانی مادر نقطهٔ کانونی عاطفه، ایمان و پایداری خانواده است.

تحلیلگران هشدار می‌دهند که کمرنگ شدن ارزش‌های پرورشیِ روز مادر یعنی چرخش فرهنگ از روابط عاطفی به روابطِ بقا.

هدیه روز مادر لوکس شد؛ باکس‌های گل تا ۶ میلیون تومان!

بررسی میدانی قیمت‌ها در ۱۹ آذر ۱۴۰۴ در فروشگاه‌های آنلاین و گل‌فروشی‌های معتبر نشان می‌دهد که قیمت ها نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیر داشته است. اکنون:

قیمت یک شاخه گل رز معمولی در برخی فروشگاه‌ها بین ۹۰ تا ۲۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود.

دسته‌گل‌های ساده ۱۰ تا ۱۵ شاخه که سال گذشته در محدوده‌ای به‌مراتب پایین‌تر قرار داشتند، اکنون ۱.۵ تا ۲.۸ میلیون تومان فروخته می‌شوند.

باکس‌ها و سبدهای هدیه روز مادر نیز از ۳ میلیون تومان آغاز شده و در برخی مدل‌ها به ۶ میلیون تومان هم رسیده است.

یک گل‌فروش‌ در خیابان شریعتی به خبرنگار دیده بان ایران  می‌گوید: « افزایش هزینه واردات، مشکلات حمل‌ونقل، افزایش هزینه‌ نگهداری گل و جهش تقاضا در روزهای منتهی به مناسبت‌ها مهم‌ترین دلایل این رشد قیمت است. به گفته آنها، امسال نوسان قیمت‌ها چنان شدید بوده که بسیاری از مشتریان هنگام شنیدن قیمت یک شاخه رز، ابتدا تصور می‌کنند اشتباهی رخ داده است.»

مردم نیز از این وضعیت گلایه دارند. بسیاری معتقدند که هدیه‌ی سنتی و ساده روز مادر که همیشه نمادی از ابراز محبت بوده، امسال به یک کالا‌ی لوکس تبدیل شده است. برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند که برای خرید یک شاخه رز هم باید حساب بانکی را چک کنیم یا قیمت گل از شیرینی و طلا هم سریع‌تر افزایش پیدا می‌کند.

اگر این روند ادامه یابد، هدایای طبیعی و عاطفی مثل گل به‌تدریج از سبد خرید بخش بزرگی از مردم حذف خواهد شد و به کالایی مختص قشرهای خاص تبدیل می‌شود.

در چنین شرایطی، بسیاری از خانواده‌ها امسال ناچار شده‌اند بین گل رز، گل ارزان‌تر یا حتی گزینه‌های غیرگل یکی را انتخاب کنند. با این حال، بسیاری از فروشندگان پیش‌بینی می‌کنند که در شب روز مادر، با وجود قیمت‌های بالا، تقاضای احساسی همچنان بازار را شلوغ خواهد کرد.

امسال روز مادر در حالی فرا می‌رسد که شاخه گل رز، ساده‌ترین هدیه این روز، بیش از همیشه از دسترس بسیاری از مردم دور شده است.

در همین رابطه تسنیم گزارش می دهد ، با افزایش دوباره قیمت طلا و رکود توان خرید خانواده‌ها، بازار هدیه‌های روز زن امسال چهره متفاوتی به خود گرفته است، در حالی‌ که ویترین بسیاری از طلافروشی‌ها خلوت‌تر از سال‌های گذشته، فروشگاه‌های نقره، صنایع‌دستی مسی، گل‌فروشی‌ها و حتی پارچه‌فروشان روزهای شلوغ و پرجنب‌وجوشی را تجربه می‌کنند، مشاهدات میدانی و گفت‌وگو با مردم نشان می‌دهد که اوضاع اقتصادی به شکل مستقیم بر نوع هدیه‌ها اثر گذاشته و سلیقه خرید را از کالاهای لوکس به سمت گزینه‌های اقتصادی‌تر هدایت کرده است.

طلا؛ همچنان محبوب اما مخصوص جیب‌های پرتر

هر چند هزینه‌های بالا، بسیاری از مردم را از خرید طلا دور کرده، اما طلافروشان می‌گویند مشتریان کاملاً از بین نرفته‌اند، یک طلافروش در بازار رشت می‌گوید: مشتری داریم، اما نه مثل قبل، بیشتر کسانی که می‌آیند، یا به‌دنبال کارهای خیلی سبک‌اند یا از نظر مالی در شرایط خوبی هستند و همچنان ترجیح می‌دن هدیه روز زن طلا باشه.

خریداران اما روایت دیگری دارند، زنی جوان که برای خرید هدیه مادرش آمده می‌گوید: راستش طلا خیلی گرونه، چند سال پیش با یک مبلغ معمولی می‌شد یک انگشتر خوب خرید، ولی الان همون پول حتی به گوشواره کوچیک هم نمی‌رسه و مجبور شدیم سمت چیزهای دیگه بریم.

رونق چشمگیر نقره؛ هدیه‌ای زیبا و مقرون‌به‌صرفه

بازار نقره‌جات یکی از پرترددترین نقاط این روزهاست و فروشندگان می‌گویند فروششان نسبت به سال گذشته چند برابر شده است، یک فروشنده نقره توضیح می‌دهد: قیمت‌ها نسبت به طلا خیلی مناسب‌تره، طرح‌های جدید هم واقعاً شیکه، بیشتر مشتری‌ها برای دخترها و همسرها دنبال نیم‌ست یا انگشتر میان.

در همین حال، گروهی از خانواده‌هایی که وضعیت اقتصادی بهتری دارند، همچنان خرید طلا را ترجیح می‌دهند؛ اما برای عموم مردم، نقره تبدیل به گزینه اصلی شده است، یک شهروند می‌گوید: این روزها کسی دنبال چشم‌وهم‌چشمی نیست، مهم اینه هدیه قشنگ باشه و از دل بیاد، نقره هم زیباست، هم مدل‌های جذاب داره.

بازار داغ مس؛ زیبایی سنتی، قیمت مناسب

در بازار صنایع‌دستی، ظروف مسی طرفداران تازه‌ای پیدا کرده است؛ هدیه‌هایی که هم کاربردی‌اند و هم ماندگار، یکی از فروشندگان مس‌جات می‌گوید: سینی‌های قلم‌زنی‌شده، دیس‌های تزیینی و لیوان‌های مسی خیلی پرفروش شده. مردم می‌گن برای مادرها و مادرشوهرها هدیه‌ای شیک و قابل احترامه.

یکی از خریداران نیز با اشاره به قیمت مناسب ظروف مسی می‌گوید: می‌خواستم چیزی بخرم که ماندگار باشه و خیلی هم گرون نشه. مس واقعاً گزینه خوبیه، هم قشنگه هم کاربردی.

و اما گل؛ هدیه همیشگیِ دلنشین

گل‌فروشی‌ها نیز امسال روزهای شلوغی دارند. بسیاری از مردم گل را در کنار هدیه اصلی انتخاب می‌کنند، یک گل‌فروش در مرکز شهر می‌گوید: امسال سفارش‌ها بیشتره چون مردم برای اقتصادی‌تر شدن هدیه، گل رو کنار نقره یا حتی وسایل پارچه‌ای انتخاب می‌کنن. باکس‌گل‌های کوچک خیلی پرفروشه.

مشتریان اما معتقدند هیچ هدیه‌ای جای حس و حال یک دسته‌گل را نمی‌گیرد، یک دختر جوان که برای مادرش خرید می‌کرد، گفت: حتی اگر هدیه کوچیک باشه، گل کار رو کامل می‌کنه. مادرها همیشه از گل خوشحال می‌شن.

پارچه هدیه‌ای سنتی اما کاربردی

بازار پارچه نیز از این تغییر رفتار خریداران بی‌نصیب نمانده و بسیاری از زنان، به‌ویژه مادران، هنوز پارچه را هدیه‌ای ارزشمند و کاربردی می‌دانند، یک پارچه‌فروش قدیمی در بازار رشت توضیح می‌دهد: خانم‌ها مشتری خرید پارچه برای مانتو یا چادر هستند. خیلی‌ها می‌گن با همین بودجه‌ای که برای طلا یا نقره نمی‌رسه، می‌تونیم پارچه خوب بخریم.

یکی از بانوان خریدار پارچه نیز می‌گوید: برای مادرم پارچه چادری خریدم. هم لازمش داشت، هم هدیه باارزشی حساب می‌شه.

در این میان گروهی همچنان کتاب هدیه می‌دهند

در کنار تمام کالاهای پرزرق‌وبرق بازار، عده‌ای هم ترجیح می‌دهند هدیه‌ای معنوی‌تر و ماندگارتر بدهند: کتاب.

یک کتابفروش در یکی از کتابفروشی‌های رشت می‌گوید: اتفاقاً روز زن فروش ما بد نیست. بعضی‌ها دوست دارن به همسر یا دخترشون کتاب شعر، روانشناسی یا حتی یک رمان خوب هدیه بدن. می‌گن هدیه فرهنگیه و اثرش بیشتر می‌مونه.

یکی از شهروندان هم از عقیده خود اینگونه می‌گوید: من همیشه برای همسرم کتاب می‌خرم. قیمتش هم نسبتاً مناسبه و هم هدیه‌ایه که سال‌ها کنارش می‌مونه.

لوازم آرایشی؛ بازاری که همیشه مشتری خودش را دارد

در کنار همه هدیه‌های اقتصادی‌تر، بازار لوازم آرایشی هم در آستانه روز زن داغ شده است. فروشندگان می‌گویند حتی با وجود افزایش قیمت‌ها، بخشی از خریداران ترجیح می‌دهند برای مادر یا همسرشان یک پک آرایشی، عطر، ادکلن یا کرم‌های پوستی تهیه کنند، یک فروشنده لوازم آرایشی در بازار سبزه‌میدان رشت می‌گوید: امسال پک‌های کوچک آرایشی و عطرهای میان‌قیمت خیلی پرفروش شده. مردم دنبال چیزی هستن که هم شیک به‌نظر بیاد هم قیمتش معقول باشه.»

یکی از خریداران نیز گفته: مامان‌ها معمولاً کمتر برای خودشون لوازم آرایشی می‌خرن. برای همین هدیه گرفتنش براشون جذابه، به‌خصوص اگر چیزی باشه که کاربردی باشه و زیاد استفاده کنن.

هدیه‌هایی که با اقتصاد مردم هماهنگ شده‌اند

بررسی بازار نشان می‌دهد که گرانی، هدیه‌های روز زن را از کالاهای لوکس به سمت انتخاب‌های متعادل‌تر، کاربردی‌تر و ایرانی‌تر برده است، طلا همچنان جایگاه خود را میان خانواده‌های مرفه حفظ کرده، اما نقره، مس، گل، پارچه و حتی کتاب تبدیل به انتخاب‌های اصلی مردم عادی شده‌اند، هدیه‌هایی که شاید از نظر قیمت قابل مقایسه با طلا نباشند، اما ردّ محبت، احترام و قدردانی در آن‌ها روشن‌تر از هر چیز دیگری دیده می‌شود.