رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی شیراز:درد و داروی گردشگری مشخص است، اما کسی نمی‌خواهد گردشگری درمان شود، به گزارش فاطمه مقدم – خبرنگار شهر مردم، در روزهایی که در شیراز، پاییز نفس خشک خود را به امید بارش رحمت آسمانی با هوای آذر گره می‌زند، شهر میزبان یک گردهمایی تخصصی بود. برگزارکنندگان امیدوار بودند نوید یک آیندهٔ تازه در حوزهٔ درآمدزایی گردشگری را بدهند.

آخرین روز بیست‌وپنجمین رویداد ملی «تا ثریا» با محوریت «گردشگری ارزش‌گذار» پنج‌شنبهٔ هفتهٔ گذشته برپا شد؛ رویدادی که با هدف هم‌نشینی فناوری و سنت‌های کهن سفر و ترسیم چشم‌اندازی نو برای صنعت گردشگری فارس برگزار شد.

از صبح تا عصرِ بیست‌ونهمین روز آبان، در مؤسسهٔ استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، مسئولان شهری و استانی، ایده‌پردازان، استارت‌آپ‌ها، پژوهشگران و سرمایه‌گذاران کنار هم نشستند تا ببینند چگونه می‌توان منابع بزرگ و مهم گردشگری را از هیاهوی شعارهای توسعه‌ای که همواره چون باد هوا بر زبان مسئولان جاری است، بیرون آورده و آن را به اقتصاد واقعی شهر گره زد.

در این میان، پنل «نقش بخش خصوصی در توسعهٔ گردشگری» با دبیری دکتر سهراب شرفی، در گفت‌وگویی بی‌پرده، چالش‌های فعالان اقتصادی حوزهٔ گردشگری فارس را ترسیم کرد تا شیراز بتواند بار دیگر ــ در آشوب رکود شدید اقتصادی و بی‌سامانی مدیریت‌ها ــ نه فرشی رنگارنگ به زیبایی قالی‌های ایرانی، بلکه دست‌بافته‌ای ساده اما منسجم و کارا پیش پای گردشگری فارس بگستراند.

*بخش خصوصی در کشور نه صدا دارد، نه سیما و نه هیچ تریبونی

در آخرین روز برگزاری بیست‌وپنجمین رویداد ملی «تا ثریا» با محوریت «گردشگری ارزش‌گذار»، سهراب شرفی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی شیراز، دربارهٔ نقش بخش خصوصی در توسعهٔ گردشگری سخن گفت.

شرفی با اشاره به اینکه گردشگری در دورهٔ کنونی که اقتصاد کشور با چالش مواجه شده، می‌تواند نقشی مهم در ارزآوری ایفا کند، گفت: برای رسیدن به این هدف، ما نیازمند مقررات و ضوابطی هستیم که مسائل را ساده و آسان کند.

وی با گلایه از عدم حضور نمایندگان مجلس در این نشست افزود: به‌جای اینکه نمایندگان در این جلسات حضور یابند، مسائل را بشنوند و بر اساس آن قوانین را تعیین کنند تا گردشگری رونق گیرد و بخشی از اقتصاد تک‌محصولی نفت، که با کوچک‌ترین تغییرات جهانی دچار نوسان می‌شود، نجات یابد، این جلسات عمدتاً توسط بخش دولتی با زحمت برگزار می‌شود و بخش خصوصی هم در آن شرکت می‌کند، اما به راحتی نادیده گرفته می‌شود.

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی شیراز با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری کشور، مشکلات بخش خصوصی را بخشی ناشی از ضعف قوانین و بخشی ناشی از تنگ‌نظری‌ها در حوزهٔ اجرایی دانست و گفت: عمدهٔ مشکلات گردشگری ناشی از قوانین کهنه و ناکارآمد و نامتناسب با شرایط روز جهان است. توقع ما به‌عنوان بخش خصوصی، جز تسهیل روندها و کاهش موانع اداری و قانونی، چیز دیگری نیست. بخش خصوصی همواره در حوزهٔ گردشگری پیشگام و سرمایه‌گذار بوده است؛ نه نیازی به کمک مالی دولت دارد و نه درخواست یاری خاصی. تنها خواستهٔ ما این است که اگر دستمان را نمی‌گیرند، پایمان را رها کنند و قوانین بازدارنده را از سر راه بردارند.

وی در ادامه تأکید کرد: بخش خصوصی نه تریبون دارد، نه صدا دارد، نه سیما؛ و اگر گاهی هم تریبون دست ما بیفتد، ماهیت امر را به راحتی و بدون لکنت بر زبان می‌آوریم.

شرفی با قدردانی از اقدامات مثبت شهرداری شیراز افزود: با همهٔ این اقدامات، هنوز عقب هستیم. به‌عنوان مثال، شورای عالی شهرسازی حدود ۱۶ سال پیش شمال غرب شیراز را به‌عنوان منطقهٔ گردشگری تصویب کرده، اما هنوز حتی یک کلنگ هم به زمین زده نشده است. علت این اهمال چیست؟ نه نمایندگان مجلس این سؤال را می‌پرسند و نه اعضای شورای شهر، چرا که اقداماتشان هیچ ارتباطی با رفع مسائل و مشکلات محلی ندارد.

وی با اشاره به اینکه رونق گردشگری نیازمند هم‌افزایی بخش دولتی و خصوصی است، گفت: اگر مدیران و مسئولان اراده کنند و توانایی‌های خود را به هم متصل کنند، قطعاً نتیجه حاصل خواهد شد؛ در حالی که ما هنوز در عمل هیچ پیوندی میان حوزه‌های تقنینی و اجرایی نمی‌بینیم.

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی شیراز با تأکید بر اینکه امروز بخش خصوصی تنها به تسهیل روندها نیاز دارد، گفت: امارات، کشوری کوچک و همسایهٔ ما، برای توسعهٔ اقتصادی خود نه فرش قرمز پهن می‌کند، نه دعوت‌نامه می‌فرستد و نه همایش برگزار می‌کند، بلکه قوانین و مقررات را کوتاه می‌کند و موانع را برمی‌دارد. درد روشن است و دارو هم مشخص، اما مسئله این است که کسی نمی‌خواهد گردشگری درمان شود.

وی در ادامه، با اشاره به تجربهٔ کشور آرژانتین در کنترل تورم و رفع انسداد اقتصادی گفت: در این کشور، تورم ماهانه رو به افزایش بود، اما با انتخاب رئیس‌جمهوری که پنج هزار مادهٔ قانونی را حذف و ۳۰ هزار نیروی دولتی را بازخرید کرد، ظرف چند ماه تورم به یک‌رقمی کاهش یافت. این وضعیت شباهت زیادی به وضعیت کشور ما دارد.

شرفی افزود: درآمد ما در حوزهٔ گردشگری زیارتی و فرهنگی بسیار ناچیز است و انگیزه و اشتیاق بخش خصوصی روزبه‌روز کاهش می‌یابد. لازم است مسئولان اقدامی عملی انجام دهند تا از این صنعت ارزشمند بهرهٔ بیشتری ببریم، چرا که اقتصاد جهانی در آیندهٔ نزدیک بر گردشگری تکیه خواهد داشت.

*مشکل بخش خصوصی گردشگری، مدیریت ناکارآمد و بخشنامه‌ها و مصوبات غیرکارشناسی است

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی فارس نیز، به نمایندگی از فعالان بخش خصوصی گردشگری استان، طی سخنانی در این نشست با انتقاد از عدم حضور نمایندگان مجلس برای شنیدن مشکلات بخش خصوصی گفت: استان فارس، با وجود داشتن جاذبه‌های گردشگری بسیار ارزشمند، هیچ توانی برای جذب گردشگر مطابق با داشته‌ها و منابعش ندارد.

محمود فخری با اشاره به مشکلات فعالان بخش خصوصی گردشگری گفت: بخشنامه‌های غیرتخصصی و قوانین زائد، دست و پای فعالان این حوزه را بسته است.

وی در ادامه توضیح داد که نمونه‌ای روشن از این اختلال، تضاد میان دو قانون متفاوت است: طبق مقررات سازمان صنعت و معدن، بازرسان باید به دفاتر مسافرتی مراجعه کنند و اگر آژانسی حتی یک ریال بلیت هواپیما را گران‌تر بفروشد، با آن برخورد می‌شود. اما در مقابل، ادارهٔ دارایی اعلام می‌کند که هر مبلغی که دفاتر می‌فروشند، باید ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده به آن افزوده شود. حال، اگر این ۱۰ درصد را از مسافر بگیریم، صنعت و معدن ما را متخلف می‌شمارد و اگر نگیریم، ادارهٔ دارایی. هر دو هم برای کار خود قانون و بخشنامهٔ رسمی دارند و این تناقض‌ها، فعالیت بخش خصوصی را با دشواری جدی روبه‌رو کرده است.

فخری در ادامه، یکی از دلایل گران بودن سفر را وضع مالیات‌های مکرر بر نرخ خدمات خواند و گفت: بنا به قانون ادارهٔ دارایی، ما به‌عنوان آژانس باید از مشتری ۱۰ درصد ارزش افزوده بگیریم و هتل هم برای همان اتاق باید ارزش افزوده بگیرد؛ به همین دلیل، نرخ تور ترکیه ارزان‌تر از ایران درمی‌آید.

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی فارس، رقابت ناعادلانهٔ دولت با فعالان بخش خصوصی در کسب درآمد را یکی دیگر از مشکلات جدی حوزهٔ گردشگری دانست و گفت: طبق قانون، تمام اقامتگاه‌های دولتی باید جمع‌آوری شوند، اما برخی دستگاه‌های اجرایی با دور زدن قانون، تنها تابلوهای اقامتی را پایین آورده و به‌جای آن، تابلو مرکز آموزشی نصب کرده‌اند؛ در حالی که همان خدمات اقامتی را همچنان ارائه می‌دهند. نتیجهٔ این اقدام باعث شده سطح اشغال هتل‌های شیراز به حدود ۳۰ درصد برسد، در حالی که اقامتگاه‌های وابسته به دستگاه‌های دولتی بیش از ۸۰ درصد ضریب اشغال دارند. این وضعیت، فضای رقابت سالم را برای بخش خصوصی از میان برده است.

وی ادامه داد: دولت با برخورداری از توان مالی و در اختیار داشتن هواپیما، اتوبوس، ون گردشگری و اقامتگاه، عملاً وارد رقابتی ناسالم و ناعادلانه با بخش خصوصی شده است. ما با رقیبی روبه‌رو هستیم که همهٔ امکانات را دارد و در عین حال از بسیاری از قوانین و محدودیت‌هایی که گریبان بخش خصوصی را گرفته، معاف است. آن وقت دولت خود را حامی بخش خصوصی می‌داند؛ شما تیشه برداشته و به ریشهٔ کسب‌وکار فعالان بخش خصوصی می‌زنید.

فخری با اشاره به اینکه در استان فارس نزدیک به ۵۰۰ دفتر خدمات مسافرتی فعال است، گفت: برخی از این آژانس‌ها در کشور و حتی در سطح بین‌المللی می‌درخشیدند، اما امروز به‌دلیل شرایط موجود با مشکلات مالی جدی روبه‌رو شده‌اند؛ مشکلی که نتیجهٔ مستقیم قوانین ناکارآمد و نیز دور زدن قانون توسط رقبای دولتیِ بخش خصوصی است.

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی فارس با تأکید بر اینکه مشکل ما، مشکل مدیریت و بخشنامه‌ها و مصوبات غیرکارشناسی است، ادامه داد: بخش خصوصی کاربلد، دلسوز و متخصص است و مسیر درست را می‌شناسد، اما اجازهٔ فعالیت به آن داده نمی‌شود. اگر مانع‌تراشی‌ها برداشته می‌شد، بخش خصوصی می‌توانست چرخ اقتصاد استان را با منابع گردشگری موجود، به‌خوبی بچرخاند.

*ورود تعاون بسیج، زمینهٔ تبدیل ایده‌ها به محصول و خدمت در گردشگری را فراهم می‌کند

در این رویداد، سردار یدا… بوعلی، فرماندهٔ سپاه فجر فارس و برگزارکنندهٔ رویداد ملی «تا ثریا»، در سخنانی، اتصال دانشگاه، صنعت و جامعه را حلقهٔ گمشدهٔ توسعهٔ گردشگری خواند و گفت: در کشور، ایده‌های زیادی تولید می‌شود، اما به‌دلیل نبود یک شبکهٔ منسجم، اغلب این ایده‌ها به مرحلهٔ اجرا نمی‌رسند.

سردار بوعلی، ورود بنیاد تعاون بسیج و مجموعهٔ «تا ثریا» به حوزهٔ گردشگری را اقدامی مثبت ارزیابی کرد و گفت: این حضور می‌تواند زمینهٔ تبدیل ایده‌ها به محصول و خدمت را فراهم کند.

وی افزود: فرآیند تجاری‌سازی ایده‌ها با حمایت این نهادها سرعت خواهد گرفت و این رویکرد می‌تواند به تقویت گردشگری کشور کمک کند.

سردار بوعلی، حضور مسئولان ارشد استان در این رویداد را نشانهٔ توجه و حمایت جدی آنان از توسعهٔ صنعت گردشگری دانست و ابراز امیدواری کرد که این همکاری‌ها مسیر رشد و پیشرفت این حوزه را هموارتر کند.

گفتنی است، در بخشی از رویداد ملی «تا ثریا» به میزبانی سازمان علمی بسیج سپاه فجر فارس، جمعی از نوآوران و تیم‌های استارت‌آپی طرح‌های خود را در حضور متخصصان و سرمایه‌گذاران ارائه کردند و جلسات بی‌تو‌بی نیز با حضور سرمایه‌گذاران برگزار شد.