مدیر کل هواشناسی فارس:
پیش بینی های ده روزه مدل های هواشناسی دقیق است اما به پیش بینی های بلندمدت اعتباری نیست
شیرازی ها امشب منتظر باران باشند، شمال استان منتظر برف

فاطمه مقدم – شهر مردم
پاییز امسال را سازمان های هواشناسی جهانی و هواشناسی داخلی و استانی، پُربارش ترین پاییز پیش بینی کرده بودند و بنا بود بیشترین بارش‌ها هم در جنوب و غرب کشور، رخ دهد. به طوریکه ستاد بحران و آب منطقه ای فارس، خود را آماده مدیریت سیلاب پاییزه کرده بود! این گزارش ها که بر اساس پدیده اقلیمی جهانی انسو (ENSO) تنظیم شده بود، پیش بینی می کرد که گستره ایران در فصل پاییز، با احتمال ۴۵ تا ۶۰ درصد، بارشی فراتر از نرمال را تجربه خواهد کرد. بر اساس این گزارش، بیشترین بارندگی‌ها در پاییز سال جاری، برای مناطق جنوب و غرب کشور بود که گویا شوربختانه همه این پیش بینی ها، اشتباه از آب درآمد و شیراز و فارس، جز در آبان ماه، روی باران را ندید. اما اینکه چرا پیش بینی های هواشناسی، تا این حد، دچار خطا می شود و اینکه تا چند روز می توان به پیش بینی های هواشناسی اعتماد کرد، سوالی بود که از مدیر کل هواشناسی فارس پرسیدیم.
مدیر کل هواشناسی فارس، در گفت و گو با شهر مردم، در پاسخ به این سوال که قرار بود آبان و ادامه پاییز، فارس پر بارش باشد، چه شد که پیش بینی ها اشتباه از آب درآمد؟ گفت: اصولا پیش بینی های فصلی، بین ۵۰تا ۶۰ درصد صحت دارد، متاسفانه ضریب خطای پیش بینی بارندگی امسال، بالا رفت و بارش ها از نظر پراکنش به شدت، با پیش بینی ها، فاصله داشت، اما از نظر مقدار، انشالله تا آخر پاییز، با ورود سامانه بارشی به کشور، طی سه‌شنبه (۲۱ آذرماه) و ورود آن به استان، طی امروز چهارشنبه (۲۲ آذرماه) مقدار باران پاییزه استان، به حد نرمال سالهای گذشته، خواهد رسید.
مهندس مسعود حقیقت، در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی می افتد که پیش بینی های هواشناسی، تا این حد اشتباه از آب در میاید؟ افزود: بارش ها در استان، تا آخر آبان ماه، منطبق بر پیش بینی ها بود، چنانکه بارش آبان ماه سال جاری، بالاتر از نرمال پاییز های فارس بود، اما در آذر، توقف سه هفته ای باران، ‏پیش بینی ها را با خطا همراه کرد. ‏در واقع، مدل های هواشناسی که پیش بینی ها بر اساس آنها صورت می گیرد، مدل های پیچیده ای است که تنها ۱۱ کشور جهان، این مدل های ‏هواشناسی را در اختیار دارند و اکنون در بخش هواشناسی و ژئوفیزیک دانشگاه تهران نیز چندین استاد و ده ها دانشجو در حال ‏طراحی یک مدل بومی هستند که البته کاربرد جهانی، خواهد داشت تا ایران نیز به جمع کشورهای دارنده مدل های هواشناسی بپیوندد، اما ساخت این مدل ها، چندین سال زمان می برد و ما فعلا از همان مدل های ‏جهانی استفاده می کنیم. با این حال، همان مدل ها نیز برای ایران، بسیار پر خطا هستند و با توجه به اینکه ما چندین سال است روی تمامی ‏مدل های هواشناسی کار می کنیم، دریافتیم که تنها دو تا سه مدل هواشناسی است که برای ایران، جوابگوست که همین دو سه مدل هم در پیش بینی ‏های یک هفته تا ۱۰ روز، بسیار خوب و دقیق عمل می کنند، اما در پیش بینی ها بلند مدت ماهانه یا فصلی، با خطای زیادی همراه ‏می شود. ‏چون الگوریتم پیش بینی ها، بر اساس داده های ورودی بسیار زیادی از ایستگاه های مختلف سراسر جهان نوشته می شود، در استان فارس نیز ما هر یک ‏ساعت یکبار، اطلاعات هواشناسی، نظیر دما، رطوبت، فشار، نوع ابرها و… را به این سرورهایی که مدل های هواشناسی را طراحی ‏می کنند، مخابره می کنیم و آن سرورها، با پردازش این اطلاعات به پیش بینی های هواشناسی دست می زنند، اینکه این خروجی، ‏چقدر با اقلیم ما سازگار باشد، آنطور که روشن است، اغلب در پیش بینی های کوتاه مدت، کاملا منطبق هستند. ‏
مهندس حقیقت، با اشاره به اینکه بارندگی های کنونی استان فارس، حدود ۴۰ درصد نسبت به حالات نرمال و سال گذشته، کمبود بارش داشته است، اظهار داشت: اما نمی توانیم بگوییم پاییز امسال خشک بوده است، چون دو باران با میزان خوب داشتیم و با ورود سامانه بارشی جدید، در روزهای آخر آذر، بارندگی خواهیم داشت و امیدواریم بارش ها، به اندازه نرمال پاییزه برسد و کمتر از آن نباشد.
وی، عنوان کرد: سامانه بارشی از امروز، چهارشنبه وارد استان می شود و بارش در شهرهای کازرون، ممسنی، کوه چنار، فراشبند، فیروزآباد، دشت ارژن، رستم، نورآباد و به ویژه غرب استان، بیشتر خواهد بود و در شمال استان، چون شهرستان اقلید، غرب آباده، ارتفاعات سپیدان و همچنین دشت ارژن نیز بارش برف خواهیم داشت و شیرازی ها، باید چهارشنبه شب، منتظر بارش باشند، در روز پنج شنبه نیز برای شیراز، بارشی نخواهد بود، اما هوا ابری است و در باقی استان، برای روز پنج شنبه، بارش بسیار کم پیش بینی می شود.

*امسال پاییز گرم تر از سالهای گذشته بود
مدیر کل هواشناسی فارس، ادامه داد: پاییز امسال، از نظر دما نیز گرمتر از سال های گذشته بود و در واقع، یک تا دو درجه نسبت به سالهای گذشته، پاییز گرمتری را در سراسر استان پشت سر گذاشتیم که در واقع، براساس گزارش های سازمان جهانی هواشناسی، سال ۲۰۲۳ گرمترین سال در طول تاریخ بوده است و ایران و فارس نیز از این قاعده، مستثنی نبودند اما انتظار داریم با ورود سامانه جدید بارشی به کشور، توده هوای کنونی تغییر کند و هوا سردتر از روزهای گذشته شود.
مهندس حقیقت، در خصوص پیش بینی بارش های زمستانه، گفت: متاسفانه پیش بینی بارش های زمستانه، دلسرد کننده است، بنا بر بیش بینی های فصلی، ما در نیمه دی ماه، بارش هایی را در استان خواهیم داشت و با اتمام این بارش ها، توقفی تا اسفند ماه در بارش صورت خواهد گرفت و امیدواریم که بارش ها، عکس پاییز، بیشتر از پیش بینی های فصلی باشد، اما در زمستان، دمای هوا کاهشی و توام با سرما خواهد بود.
مدیر کل هواشناسی فارس، در پایان با اشاره به بارش های کم در استان، از کشاورزان خواست تا حد ممکن، در مصرف آب صرفه جویی کنند.