فاطمه مقدم – شهرمردم
نوروز، مهم‌ترین جشن ایرانیان است؛ جشنی که با پیشواز باشکوه چهارشنبه سوری و بدرقه دلنشین سیزده‌به‌در، از دیگر جشن‌ها مانند شب یلدا متمایز می‌شود. این جشن باستانی که با ثبت در فهرست میراث ناملموس یونسکو، اهمیت جهانی یافته است، آداب و رسوم و فرایندهای اجتماعی متنوعی دارد. یکی از مهم‌ترین مقدمات نوروز، «خانه‌تکانی» است. از اواخر سال، خانه‌تکانی در خانه‌های ایرانیان آغاز می‌شود و در ده روز مانده به عید، به اوج خود می‌رسد. در این سنت کهن، همه وسایل خانه گردگیری، شستشو و پاکسازی می‌شوند تا سال نو در فضایی پاک و تمیز آغاز شود.
ایرانیان در شب‌های مقدس مانند یلدا، جشن سده و عید نوروز، خانه‌های خود را تمیز می‌کردند، سفره می‌انداختند، خوراکی‌های مخصوص عید را بر روی آن می‌چیدند و لباس‌های نو می‌پوشیدند تا میزبان شایسته‌ای برای روان درگذشتگان باشند. اگرچه ریشه‌های اسطوره‌ای خانه‌تکانی در استقبال از سال نو تا حد زیادی فراموش شده است، اما این رسم همچنان پابرجاست و حتی با ترویج مصرف‌گرایی، دامنه آن گسترده‌تر شده است.
اما شیوه خانه‌تکانی امروزه با گذشته تفاوت بسیاری دارد. خانه‌های حیاط‌دار قدیمی که اعضای خانواده‌ با شور و شوق در آن‌ها قالی‌ها و پتوها را می‌شستند، جای خود را به آپارتمان‌های امروزی داده‌اند. نوجوانان و جوانانی که روزی بازوی اصلی کارهای خانه تکانی بودند نیز تعدادشان در خانه یه یک یا دو نفر تقلیل یافته است. آن دو نفر هم آنقدر درس و مشق و کنکور درس‌های عقب افتاده سرشان ریخته که مادران عطای کمک آنها را به لقای نمره‌ها و نتایج بد و اعصاب خوردی بعد از آن می بخشند. این تغییر سبک زندگی و کاهش تعداد اعضای خانواده در خانه‌ها، بر نحوه انجام این سنت کهن تأثیر گذاشته است اما خانه تکانی با همه جزئیات آن باقی مانده است و زنان خانه دار حالا که دیگر کمک فرزندان و مردان خانه به سبب مشغله های کاری را ندارند ترجیح می دهند از کمک نیروهای خدماتی استفاده کنند.
** نرخ دو روز کمک کارگر نظافتچی در خانه تکانی برابر با نصف عیدی امسال کارمندان!
خوشبختانه اوایل اسفند ماه زمان خوبی برای گرفتن کارگر ازشرکت های خدماتی است اما اگر دیر دست بجنبانید بعد از نیمه اسفند دیگر کارگر به راحتی گیر نمی آید. یک کارگر نظافتچی برای خانه تکانی شب عید در شیراز برای هر 4 ساعت کار 650 هزارتومان و برای هر 8 ساعت کار 850 هزار تومان و برای هر ساعت اضافه 100 هزارتومان دریافت می کند. مسلم است که خانه تکانی در یک روز تمام نمیشود و اگر همه کارها را به یک روز موکول کنید بخش زیاد از نظافت سمبل کاری می شود از این رو باید برای دو روز کار 4 ساعته 1 میلیون و 300 هزارتومان کنار بگذارید. به هزینه کارگر نیز باید هزینه پاک کننده های مختلف را اضافه کنید، که از اسپری های چند منظوره با قیمت 100 هزارتومان آغاز می شود و تا اسپری های نانو که این روزها چون معجزه پاکیزکی، فروشاش حسابی رونق گرفته است و قیمت آنها از 220 هزارتومان آغاز می شود و حال با احتساب هزینه دو روز کارگر وجمع آن با مواد شوینده چون اسپری چند منظوره، مایع سفید کنند و شیشه پاکن و… فقط نظافت خانه بیش از 1 میلیون و 500 هزارتومان هزینه بر می دارد.
** 540 تا 720 هزارتومان نرخ شست و شوی یک تخته قالی!
قالی یکی از ارزشمندترین وسایل خانه‌های ایرانی است که نقش اول را در دکوراسیوان بازی می کند. اما قالی ایرانی درست مانند هر وسیله دیگری نیاز به نگهداری دارد. یکی از مهمترین راه‌ها و اصلی‌ترین نگهداری قالی، نحوه شست و شوی آن است. در گذشته نه چندان دور که خانه‌ها بزرگ و دارای حیاط وسیعی بودند، زنان و مردان خانه با سلیقه‌ای مثال زدنی شروع به شستن قالی می کردند؛ اما امروزه که خانه‌ها از صد متر متجاوز نمی‌شود و اکثرا فاقد حیاط شخصی هستند، شست و شوی قالی تبدیل به یک چالش شده است. از این رو تقریبا اکثر مردم شستن فرش را به قالیشویی می سپارند. هزینه شست شوی یک قالی 12 متری بنا بر قیمت مصوب قالیشویی‌های شیراز 540 هزارتومان است و برای قالی های رنگ روشن اگر بخواهید تمام لکه های سمج را از بین ببرید و در عید نورز چشم میهمانان را با درخشش فرش رنگ روشنتان، بگیرید باید سر کیسه را بیشتر شل کنید و شست و شوی ویژه را انتخاب نماید که در این صورت برای شستن یک قالی 12 متری 720 هزارتومان باید هزینه کنید و برای قالی های 9 متری نیز 400 تومان و شست و شوی ویژه همین 9 متری ها 540 هزار تومان آب می خورد.قالی های 6 متری نیز از بین 300 تا 360 هزار تومان می شویند حال نرخ شست و شوی معمولی دو قالی 12 متری با هزینه رفت و آمد نزدیک به 1 میلیون 300 هزار تومان خرج روی دستتان می گذارد.
** نرخ شست و شوی یک دست مبل 7 نفره با دستگاه اتوماتیک چند؟
امروزه پرده ها جز پوشش پنجره‌ها و درها نقش مهمی در دکوراسیون داخلی دارند و پرده‌ها رنگ‌ها و الگوهای متنوعی را به دکوراسیون اضافه می‌کنند.مدل‎‌های متفاوتی برای پرده های منزل استفاده می شود و شستشوی بیشتر مدل های پرده در منزل امکان پذیر نیست. باید پرده ها را حداقل سالی یکبار به خشکشویی یا مراکز خدمات نظافت سپرد.شستشوی پرده ها در شیراز از متری 15 هزار تومان برای پرده های حریر و تور و زیر پرده ای و متری 20 هزارتومان برای انواع ضخیم و مخمل هزینه بر می دارد. این هزینه با توجه به پرده های چند لایه امروزی از 450 هزارتومان به بالا در خواهد آمد.
می ماند شستشوی مبل ها، امروزه یکی از اجزای جدانشدنی هر دکوراسیونی مبل‌ها هستند. استفاده از مبل باعث می‌شود که فضای داخلی خانه از حالت بی روحی در آید و فرد در آن احساس راحتی کند.تا چند سال قبل مبل به عنوان یک وسیله تجملاتی یا در خانه نبود و یا اگر هم بود مادرها اغلب روی مبل ها را با پارچه خوب می پوشاندند. با تغییر سبک زندگی مبل در اکثر خانه ها جزو وسایل کاربردی به شمار می رود و به همین خاطر است که مبل ها نیز چون قالی سال به سال احتیاج به شست و شو دارد. هزینه شستشو و نظافت مبلمان منزل برای یک دست مبل 7 نفره چون اندازه های متفاوتی دارد اینطور حساب میشود که برای هر نفر 180 هزار تومان هزینه دارد اگر مبل شما پارچه ای و 7 نفره استاندارد باشد برای به دست آوردن هزینه شست و شوی مبل باید 180 را در 7 ضرب کنید که 1260 هزار تومان شست و شوی یک دست مبل با دستگاه تمام اتوماتیک آلمانی و سبک شوینده فورانی وکیوم کردن و مکش آب به صورت کامل ، مبلی تمیز و درخشان تحویل شما میدهد.
با یک حساب سر انگشتی فقط نظافت ساده منزل بیش از 4 میلیون و 500 هزارتومان هزینه دارد با توجه به اینکه مبلغ عیدی 1404 کارمندان دولت ۳ میلیون ۸۴۰ هزار تومان است بیش از صد درصد عیدی کارمندان و بیش از یک سوم عیدی 14 میلیون تومانی یک کارگران تنها صرف خانه تکانی میشود. درمورد کارگران البته گرفتن عیدی اما اگر های بسیاری دارد نظیر اینکه اگر کارفرما در این شرایط بتواند عیدی معادل دو برابر پایه حقوق بدهد یا اگر عیدی را در طول سال، خرد خرد روی حقوقش نپرداخته باشد و… والا در صورت نداشتن عیدی کارگر مجبور است که هزینه های سال نو را درسخت‌ترین روز‌های معیشتی مردم ایران با اتکا به همان حقوق حداقلی اداره کار جمع کند